Parterowy czy z poddaszem użytkowym - jaki projekt wybrać?

 
Budowa własnego domu, to zazwyczaj ogromne przedsięwzięcie, poprzedzone wielomiesięcznymi przygotowaniami, na które składają się zarówno rozważania budżetowe, jak i dyskusje o wyborze projektu dopasowanego do potrzeb inwestorów. Niestety, często ostateczny wybór podyktowany jest kwestiami budżetowymi, gdyż ostatecznie to właśnie od wybranego projektu domu będzie zależał całkowity koszt przedsięwzięcia. Całkowity koszt budowy może na przykład znacząco wzrosnąć, gdy wybierzemy projekty domów z piwnicą, wielospadowymi dachami, dodatkowymi zadaszeniami, podcieniami, lukarnami, czy innymi nietypowymi konstrukcjami. Jakie są jednak różnice, gdy wybierzemy projekt o prostej, nieskomplikowanej bryle, a naszym jedynym dylematem pozostanie kwestia - parterowy czy z poddaszem użytkowym?
 
Każda sytuacja wymaga indywidualnego podejścia i najczęściej rozmowy z architektem adaptującym, który będzie mógł doradzić inwestorom w najważniejszych kwestiach, które znacząco mogą podwyższyć lub obniżyć koszty budowy. Przede wszystkim należy się zastanowić, ile osób ma docelowo mieszkać w domu, czy są to dzieci, czy osoby starsze, czy jest to jedna rodzina, czy może rodzina wraz z dziadkami. Kolejna kwestia, to działka i jej przeznaczenie, zapis w warunkach zabudowy oraz kształt i wymiary. Prawo budowlane bardzo dokładnie reguluje zasady budowy domów jednorodzinnych. Ponadto, musimy pamiętać, że urzędy gmin również mają prawo do wprowadzenia dodatkowych regulacji dotyczących budowy wynikających z planu zagospodarowania danego rejonu.
 
Plusy i minusy
Zarówno budynki parterowe jak i te z użytkowym poddaszem mają swoje plusy i minusy. Często poleca się budynki parterowe rodzinom z małymi dziećmi oraz seniorom, a w szczególności osobom niepełnosprawnym, aby całe życie rodzinne skupione było wokół jednej strefy i nie wymagało przemieszczania się pomiędzy piętrami i konieczności pokonywania takich barier jak schody. Z drugiej strony, dom z poddaszem użytkowym, pozwala na większą intymność i oddzielenie powierzchni wspólnej jaką jest salon, jadalnia, kuchnia od części sypialnej, czyli pokojów mieszkańców. Podział domu na piętra, umożliwia także ewentualny przyszły podział na 2 mieszkania, gdy dorastające dzieci zdecydują się pozostać ze swoimi rodzinami w domach rodzinnych. Tak wyglądają najczęstsze rozważania w kwestiach indywidualnego doboru projektu do potrzeb. A jak wygląda kwestia kosztów budowy?
 
Jaka działka?
Zacznijmy od działki. Im mniejsza, tym bardziej musimy myśleć „w górę”. Dom parterowy na niewielkiej działce miałby niewielką powierzchnię i z pewnością nie nadawałby się dla rodziny z dziećmi. Bardziej pasowałby dla osób starszych, które nie potrzebują wielu pomieszczeń i z łatwością poruszałyby się po 1-poziomowym mieszkaniu. Dom parterowy z poddaszem użytkowym na niewielkiej działce daje możliwość zorganizowania indywidualnej przestrzeni dla każdego z mieszkańców przy zagospodarowaniu poddasza. 
 
Budowa w etapach?
Budżet którym dysponują inwestorzy, wpływa często także na terminy ukończenia poszczególnych etapów budowy. W przypadku domu parterowego, budowa jest jednoetapowa - całość musi być ukończona, aby dom nadawał się do zamieszkania. Dom z poddaszem użytkowym pozwala na większą elastyczność, gdyż po ukończeniu parteru można zawiesić budowę i wykończyć resztę w późniejszym terminie. Ma to zastosowanie szczególnie w sytuacjach, gdy inwestorzy wynajmują mieszkanie na czas ukończenia budowy i mogą szybciej przerzucić koszty wynajmu na budowę wprowadzając się do częściowo wykończonego domu (bez poddasza).
 
Co podwyższa koszty?
Koszty, które można oszacować na wstępnym etapie budowy są także ważną kwestią przy wyborze domu parterowego lub z poddaszem. W przypadku tego pierwszego, większym kosztem będzie na pewno dach (znacznie większa powierzchnia) oraz fundamenty. Dodatkowo, w domach parterowych brakuje zazwyczaj miejsca do składowania i przechowywania rzeczy, co skłania wielu inwestorów do drogiej inwestycji w podpiwniczenie. W przypadku domu z poddaszem, z pewnością łatwo wygospodarujemy pomieszczenie magazynowe, jednak koszty podwyższy nam strop (podwójny) oraz okna dachowe, ewentualne balkony, lukarny itd.
 
Gdzie oszczędności?
Tam gdzie pojawiają się koszty, możliwe są także oszczędności. W przypadku domu parterowego, można zaoszczędzić na stropach (tylko parter) oraz np. schodach. W domu z poddaszem, oszczędzamy przede wszystkim na kosztach dachu. Ważną kwestią są także późniejsze koszty eksploatacji, w które wchodzi koszt ogrzewania. W przypadku domów z poddaszem są one zazwyczaj niższe, gdyż mają bardziej zwartą bryłę, co przekłada się na bardziej korzystny bilans energetyczny. Ponadto, w domach z poddaszem, istnieje możliwość wyłączenia z użytkowania strefy poddasza (np. gdy dzieci dorastają i wyprowadzają się z domu), co pozwala na zminimalizowanie kosztów ogrzewania.
 
Reasumując, zarówno projekty domów parterowych jak i domów z poddaszem użytkowym mają swoje wady i zalety. Na poziomie technicznym dotyczą one głównie kosztów budowy każdego z typów oraz kosztów późniejszej eksploatacji. Na poziomie lokalizacji, wybór regulują wymiary działki oraz obowiązujący plan zagospodarowania dla danego rejonu. Mimo wszystko, trudno jest jednoznacznie polecić któryś z nich, tym bardziej, że najważniejszym czynnikiem pozostają potrzeby przyszłych mieszkańców i ich gust w kwestii doboru projektu. A o gustach się nie dyskutuje....
 
*Artykuł ilustruje gotowy projekt domu parterowego ABRA z pracowni Archetyp dostępny TUTAJ.